Als je met kinderen naar Portugal verhuist, is het onderwijssysteem vanzelf een belangrijk onderwerp. Hoe werkt het schoolsysteem? Wat is verplicht, en hoe zit het met internationale opties? In deze blog leggen we stap voor stap uit hoe onderwijs in Portugal is opgebouwd: van opvang tot universiteit — speciaal voor gezinnen die verhuizen naar Portugal.
Kinderopvang: crèche en voorschool
In Portugal begint formele kinderopvang meestal al op jonge leeftijd. Kinderen tussen de 0 en 3 jaar kunnen terecht bij een crèche, terwijl kinderen van 3 tot 5 jaar naar een zogenaamde Jardim de Infância gaan. Deze voorschoolse educatie is bedoeld als voorbereiding op de basisschool en is bij veel instellingen deels gesubsidieerd.
🔷 Crèches zijn meestal particulier georganiseerd
🔷 Jardim de Infância is vaak openbaar toegankelijk, maar wachtlijsten zijn normaal
🔷 Ouders kiezen vaak voor opvang om hun kind alvast Portugees te laten horen
📌 Kinderopvang is niet verplicht, maar wordt sterk aangeraden bij een emigratie op jonge leeftijd. Veel ouders kiezen er daarnaast voor om hun kind op een speelse manier extra taalondersteuning te geven. Met een app als Mondly kunnen jonge kinderen (en ouders!) alvast laagdrempelig kennismaken met het Europees Portugees, nog vóór de eerste schooldag.
Basisonderwijs (Ensino Básico)
Vanaf 6 jaar begint de leerplicht in Portugal. Het basisonderwijs bestaat uit drie cycli en duurt in totaal negen jaar:
🔷 1e cyclus (1e t/m 4e jaar): één vaste leraar voor alle vakken
🔷 2e cyclus (5e en 6e jaar): vakdocenten per onderwerp
🔷 3e cyclus (7e t/m 9e jaar): voorbereiding op voortgezet onderwijs
Zowel openbare als privéscholen zijn beschikbaar. Privéscholen bieden soms tweetalig onderwijs (bijvoorbeeld Engels-Portugees). Openbare scholen zijn gratis en vaak goed van kwaliteit.
✅ Het schooljaar loopt van september tot juni
✅ Inschrijving verloopt via de gemeente of direct bij de school
✅ Kinderen passen zich doorgaans snel aan door de jonge instroomleeftijd
📌 In regio’s als de Algarve en Lissabon is vroeg inschrijven essentieel vanwege de drukte.
Middelbaar onderwijs (Ensino Secundário)
Het middelbaar onderwijs beslaat het 10e t/m 12e leerjaar en kent verschillende richtingen:
🔷 Algemeen onderwijs – voorbereiding op universiteit
🔷 Technisch onderwijs – mix van theorie en praktijk
🔷 Beroepsonderwijs – gericht op directe toetreding tot de arbeidsmarkt
Na deze fase ontvangen leerlingen het Diploma de Ensino Secundário, dat toegang geeft tot het hoger onderwijs in Portugal of daarbuiten.
Veel expatgezinnen kiezen hier eventueel voor een internationale school, zeker als de Portugese taal nog een struikelblok is. Deze scholen bieden programma’s als IGCSE of IB en sluiten goed aan op internationale vervolgopleidingen.
📌 In stedelijke gebieden is het aanbod aan internationale scholen het grootst, en vaak is er ervaring met expatkinderen.
Studeren in Portugal
Portugal heeft een sterk ontwikkeld hoger onderwijssysteem met universiteiten en polytechnische instituten. Beide typen instellingen bieden bachelor- en masteropleidingen aan.
🔷 Publieke universiteiten hebben relatief lage collegegelden (€1.000–€2.000 per jaar)
🔷 Steeds meer opleidingen worden ook in het Engels aangeboden
🔷 Via programma’s als Erasmus+ kunnen studenten eenvoudig internationaal studeren
✅ Als EU-burger heb je geen visum nodig om te studeren
✅ Toelatingseisen verschillen per instelling, maar zijn over het algemeen toegankelijk
✅ Diploma’s zijn vaak internationaal erkend, maar check dit altijd vooraf
📌 Ook particuliere universiteiten bestaan, met hogere kosten maar soms soepelere toelating.
Praktische tips voor ouders
✅ Begin op tijd met inschrijven, vooral bij populaire of internationale scholen
✅ Overweeg tweetalig onderwijs als je kind nog geen Portugees spreekt
✅ Vraag of de school ervaring heeft met expatgezinnen
✅ Controleer bij hoger onderwijs of diploma’s erkend worden in Nederland
Veel ouders merken dat kinderen zich sneller aanpassen dan verwacht, zeker op jonge leeftijd. Voor ouders zelf kan het even wennen zijn aan de schoolstructuur en het contact met de lokale cultuur. Maak gebruik van expatnetwerken of oudergroepen in de regio om ervaringen te delen en tips te krijgen over inschrijving, lesmethodes en huiswerkbegeleiding. De ervaring leert: goed geïnformeerde ouders zorgen voor een soepelere overgang voor het hele gezin.
📌 Samenvatting: Het Portugese onderwijssysteem is overzichtelijk, toegankelijk en biedt veel keuzemogelijkheden voor gezinnen die emigreren. Van kinderopvang tot universiteit kun je kiezen uit zowel openbare voorzieningen als privéscholen, afhankelijk van je situatie. Met de juiste voorbereiding stappen kinderen meestal vlot in — op elk niveau van onderwijs.
🔗 Bekijk ook onze algemene blogpagina voor meer artikelen over wonen, leven en reizen in Portugal.